Search results for "Vlees"

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft wederom Jan en alleman op het verkeerde been gezet, door essentiële informatie te verstoppen in zijn rapport. Het betreft deze keer de ‘Tussenevaluatie Gewasbescherming’ (juni 2019). Media brachten massaal naar buiten dat boeren en tuinders hun doelstellingen op gebied van gewasbeschermingsmiddelen niet haalden. De normoverschrijdingen in oppervlaktewater hadden tussen 2013 en 2018 met 50% moeten afnemen, het werd 15%. Media en politici die alleen de (publieks)samenvatting hadden gelezen, meenden van doen te hebben met een landelijk beeld. Een grote misvatting, het ging namelijk over de 15% meest vervuilde meetpunten. En zeker niet om het landelijke beeld. Voor dit essentiële detail had men moeten doorlezen in rapport en onderliggende stukken. Zoveel leestijd gunde vrijwel niemand zich.

Wanneer gekeken wordt naar alle meetpunten en de Europese beoordelingssystematiek, dan hebben boeren en tuinders de doelstelling van 50% minder normoverschrijdingen wel gehaald, blijkt na toetsing van de volledige dataset.

Eerder ook al raak

Eerder was het ook al raak, toen het PBL een klimaatwinst van 25–40% broeikasgasreductie had toegeschreven aan halvering van de vleesconsumptie. Hier waren de woorden ‘van de 9% landbouwgerelateerde emissies’ weggelaten – die moesten lezers zelf opdiepen uit de onderliggende Engelstalige literatuur. STAF maakte hier afgelopen winter een punt van, waarop het PBL de ontbrekende informatie alsnog toevoegde. Die onjuiste 25-40% is echter nog altijd terug te vinden in publicaties van gerenommeerde organisaties, zoals de Consumentenbond. Wat duidelijk maakt dat zelfs vooraanstaande stakeholders de onderliggende literatuur niet lezen.

“Wij zijn inmiddels op meerdere publicaties gestuit, waarin het PBL essentiële informatie tussen de regels en/of in voetnoten heeft verstopt. En waar media, politici en stakeholders massaal de verkeerde conclusies hebben getrokken. Wie zit er dan fout? De lezer of het PBL? Het PBL is hier vaker op aangesproken. Toen werd gezegd dat ‘de literatuurlijst niet voor niks wordt vermeld’. De lezer wordt dus geacht niet alleen het lijvige rapport tot de laatste letter te lezen, maar ook de publicaties in de voetnoten”, aldus Jan Cees Vogelaar, directeur a.i. van STAF. STAF vindt een dergelijke wijze van communiceren niet passend voor een overheidsorganisatie.

PBL verzocht zaken recht te zetten

Het PBL hanteert ‘de kunst van het weglaten’, waardoor anderen in de fout gaan. STAF wil dat het PBL zijn communicatie zodanig inricht dat partijen die alleen de (publieks)samenvatting lezen, niet meteen op het verkeerde been staan. Ook wil STAF dat het PBL de communicatie over zijn Evaluatie Gewasbescherming overnieuw doet.

Om zijn vleesvervangers te promoten, maakt Jumbo het wel erg bont. Vlees wordt door de supermarkt op Facebook weggezet als een product met een overdreven milieu-impact. Volgens Jumbo zou één dag geen vlees eten hetzelfde effect hebben als 1.250 km minder auto rijden. En één dag geen rundvlees eten zou evenveel water besparen als een maand lang niet douchen. Twee vergelijkingen die volledig mank gaan. Stichting Agri Facts komt in actie.

Eén dag vlees eten zou volgens Jumbo qua CO2-uitstoot gelijk staan aan een autorit van Amsterdam naar Zuid-Frankrijk (1.250 km). De wijze waarop Jumbo de veehouderij vergelijkt met het autoverkeer gaat echter volledig mank. In zijn berekening van de CO2-uitstoot van de autorit, telt Jumbo alleen de verbranding van de brandstof mee. Voor vlees beperkt Jumbo zich echter niet tot de directe uitstoot door het vee, maar hier wordt ook de uitstoot van de aanpalende bedrijvigheid meegeteld: de productie en verwerking van het veevoer, de verwerking van het product, het transport van grondstoffen en producten, de verwerking van de mest.

Volgens Jumbo zouden consumenten met één dag in de week geen rundvlees eten evenveel water besparen als met een maand lang niet douchen. Jumbo stelt tot deze conclusie te komen ‘na een grondige check van de NRC’. STAF constateert dat Jumbo de NRC niet gelezen of niet begrepen heeft. Het gaat vooral om regenwater dat op de landerijen valt. Het gaat hier ‘voor slechts een paar procent om drinkwater’, aldus NRC. Stichting Agri Facts onderschrijft het NRC-artikel. Eerder gingen waterbedrijf Vitens en de provincie Zuid-Holland hier ook al in de fout. Beide gingen over tot rectificatie.

Waterbedrijf Vitens heeft onmiddellijk het bericht ‘eet eens geen vlees’ van zijn publiekswebsite met waterbespaartips gehaald. Het waterbedrijf suggereerde dat de productie van rundvlees een echte waterverspiller is, de productie van één kilo rundvlees zou 15.000 liter water kosten. Vitens stelt dat de inhoud van de tekst op zijn website afkomstig was van de Stichting Natuur & Milieu.

Stichting Agri Facts verzocht waterbedrijf Vitens de misser recht te zetten. De opgevoerde 15.000 liter betreft de zogenaamde ‘water footprint’, waarin het regenwater dat op de weilanden en veldgewassen valt, een aandeel heeft van zo’n 85 tot 90 procent. Vitens suggereerde richting het publiek dat het om leidingwater zou gaan waarop burgers kunnen besparen. Op regenwater kunnen burgers natuurlijk helemaal niet besparen. Vitens kwam vandaag met een antwoord aan STAF: “Uw opmerking is terecht, lezers kunnen de conclusie trekken dat door het ‘niet eten van vlees’ drinkwater wordt bespaard. Hierop heeft Vitens, zoals wij in onze eerdere contacten al aangaven, direct actie ondernomen en deze tip van de website verwijderd.”

Vitens heeft zijn brief aan STAF openbaar gemaakt op zijn website.

Hoe is deze misleidende tekst in de Vitens-berichtgeving terecht gekomen? Zowel op schrift maar ook telefonisch geeft Vitens aan dat de inhoud van de tekst op zijn website afkomstig was van de Stichting Natuur & Milieu.

Stichting Agri Facts (STAF) heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vandaag verzocht de gekleurde berichtgeving over het Klimaatakkoord en broeikasgasuitstoot ten aanzien van de landbouw te corrigeren.

In zijn publicaties en berichtgeving stelt het PBL dat het eten van dierlijke producten een forse bijdrage levert aan het klimaatprobleem; het eten van minder vlees wordt gezien als een belangrijke oplossing voor het halen van de klimaatdoelen. Een dergelijke voorstelling van zaken is misleidend, aldus STAF. Krimp van de veehouderij heeft op het totale klimaatvraagstuk een zeer beperkt effect. Het is onjuist te suggereren dat het eten van minder dierlijke producten aanzienlijk bijdraagt aan het Klimaatakkoord.

Volgens het PBL levert het eten van minder vlees forse klimaatwinst op. Als alle inwoners van de Europese Unie de helft minder vlees, zuivel en eieren zouden eten, dan daalt de uitstoot van broeikasgassen met 25-40 %. In de recente PBL-rapporten Balans van de Leefomgeving (2018) en Analyse van het voorstel voor hoofdlijnen van het klimaatakkoord (2018) wordt de broeikasgassenuitstoot door de landbouw, met name de veehouderij, veelvuldig voorzien van subjectieve kwalificaties als ‘veel’, ‘aanzienlijk’ en ‘groot’.

Het PBL baseert zijn uitlatingen op een internationale wetenschappelijke studie in Global Environmental Change (2014), waar het PBL aan meewerkte. In deze studie is de impact van het eten van dierlijke producten doorgerekend voor het jaar 2004. De uitstoot van broeikasgassen in Europa bedroeg toen zo’n 5.000 megaton, terwijl het eten van de helft minder vlees hooguit een kleine 200 megaton klimaatwinst op zou leveren. Er is dus geen sprake van 25 tot 40 % minder broeikasgassen, maar hooguit 4 % klimaatwinst. Voor het Klimaatakkoord streeft het PBL echter geen 50 % lagere vleesconsumptie na, maar een reductie van circa 15 %. Dit komt neer op maximaal 1 tot 2 procent klimaatwinst. Krimp van de veehouderij heeft op het totale klimaatvraagstuk dan ook een zeer beperkt effect. Het is onjuist te suggereren dat het eten van minder dierlijke producten aanzienlijk bijdraagt aan het Klimaatakkoord.

Stichting Agri Facts (STAF) controleert publicaties op feiten en onjuistheden. STAF spreekt partijen die een onjuiste weergave van zaken geven daarop aan en verzoekt deze de publicatie te rectificeren. STAF zal daarvoor zo nodig een juridische procedure starten.