Eindelijk geeft Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier toe dat haar laboratorium waarschijnlijk de grote dinoterb-vondsten in voorgaande jaren heeft veroorzaakt. Er werden in de afgelopen jaren steeds hogere concentraties van dit verboden pesticide aangetroffen in de Noordhollandse wateren. Staf constateert al langer dat het laboratorium de meest aannemelijke oorzaak is van de vondsten. En geen illegaal gebruik, zoals sommige milieuorganisaties menen. Het waterschap deed het nodige om het laboratorium buiten de verdenking te houden.
De vreemde patronen in de dinoterb-vondsten in 2020 – 2023 wezen in de richting van het eigen laboratorium: als de stof werd gevonden, dan geregeld op meer plekken tegelijk rond dezelfde dag. En dan dook de stof weer hier op, dan weer daar, en in steeds hogere concentraties. Een dergelijk patroon wijst in de richting van het laboratorium. Staf schreef hierover in april 2024 al een artikel (Bewijzen voor laboratoriumfouten stapelen zich op). Bij een woo-verzoek kwamen documenten uit de lade van het waterschap, die ook in de richting wezen van fouten in het eigen laboratorium. (HHNK-ambtenaren vermoeden fouten in eigen huis bij vondsten dinoterb). Echter, het waterschap wilde hier niet aan. Lang werd getracht het eigen laboratorium buiten de verdenking te houden. Er werd op vragen over mogelijke laboratoriumfouten ontkennend geantwoord. Vervolgens verstrekte het waterschap een opdracht aan instituut Deltares, om de mogelijke bron van de dinoterb op te sporen. Ook Staf werd door Deltares uitgenodigd om deel te nemen aan dit onderzoek. Staf heeft hiervoor vriendelijk bedankt, toen bleek dat het laboratorium geen deel uitmaakte van het onderzoek. Overal mocht naar de herkomst van de dinoterb worden gezocht, behalve in het eigen lab.
Staf bleef vragen stellen
De uitkomsten van het bronnenonderzoek werden groot in de media gebracht door het waterschap. Er was geen bron gevonden. Daarmee leek de kous af. De Staf-redactie bleef echter vragen stellen over het laboratorium als mogelijke oorzaak. Buiten het zicht van de media bleek er toch te worden gekeken naar de invloed van het laboratorium, wat uiteindelijk bevestigd werd door het waterschap. Aangezien dit onderzoek wel erg lang duurde, heeft Staf wederom een woo-verzoek gedaan om de voortgang van dit onderzoek te vernemen. Daaruit bleek dat Deltares al begin dit jaar de opdrachtgever (het waterschap en haar laboratorium) had bijgepraat over de bevindingen.
Piekwaarden in het lab
Deltares heeft Waterproef een aantal reeksen monsters laten onderzoeken. Daaruit bleek dat er bij 7 tot 10 procent van de monsters piekwaarden aan dinoterb werden gemeten, die er in werkelijk niet inzaten. Dit percentage komt overeen met de gevonden piekwaarden in de afgelopen jaren. Deltares heeft de precieze oorzaak van de piekwaarden niet kunnen achterhalen, maar ziet wel een verband met de gebruikte materialen. Het laboratorium veroorzaakt dus piekwaarden in de dinoterbmetingen.
Het is niet meer mogelijk om de piek-monsters uit de afgelopen jaren te herbemonsteren. Deze zijn niet bewaard. “Aan de hand van de uitgevoerde literatuurstudie en de resultaten van de verschillende experimenten kan niet uitgesloten worden dat de verhoogde gerapporteerde dinoterb concentraties komen door contaminatie, of vals positieve metingen”, concludeert Deltares.
Staf constateert dat er naast dinoterb, meer ongeloofwaardige waarden zijn gemeten, specifiek in het Zwanenwater (Waterlaboratorium rommelt met metingen). Deze waarden zijn te vinden in de waterrapportages voor de Europese Commissie. Hoogheemraad Jos Beemsterboer laat weten dat die waarden allemaal gecorrigeerd gaan worden.