Hoe Rutte IV de derogatie uitfaseerde

2022 is een cruciaal jaar voor het landbouwbeleid. Henk Staghouwer, landbouwminister in kabinet-Rutte IV, moest de Europese Commissie overtuigen van het Nationaal Programma Landelijke gebied (NPLG). Met het NPLG zouden de EU-doelen voor water, natuur en klimaat in één keer worden gehaald. Virginijus Sinkeviĉius, Eurocommissaris voor Milieu, bleef sceptisch over het NPLG, zo blijkt uit de gespreksnotities die Agrifacts opvroeg in Brussel.

Een week na de start van kabinet Rutte IV, maakte landbouwminister Henk Staghouwer zijn opwachting bij Eurocommissaris Sinkeviĉius in Brussel. Hoewel het een kennismakingsgesprek betrof, wilde Staghouwer meteen zaken doen. Staghouwer wilde afspraken maken over stikstof en hij had haast met het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn. Er was nog maar weinig tijd om een volgende derogatie te regelen.

Kabinet Rutte IV (VVD, D66, CDA en CU) had grote ambities. Hij wilde de landbouw drastisch hervormen want Nederland liep op meer fronten tegen haar milieugrenzen aan. Er moest veel gebeuren voor het halen van de stikstofdoelen, de water-, klimaat- en biodiversiteitsdoelen. Staghouwer hield de Eurocommissaris voor dat voor het bereiken van de Europese milieudoelen, de veestapel met 30% moest krimpen. Daarbij zou de landbouw geëxtensiveerd moeten worden. De grond die daarbij vrijkwam, zou worden bestemd voor natuur. Staghouwer verzekerde Sinkeviĉius dat de hervormingen van het platteland sowieso doorgaan, ook als de boeren ertegen in opstand zouden komen. Eerst komt er een vrijwillige opkoopregeling, en als die te weinig oplevert, zal worden overgegaan tot onteigening. Bij de landbouwtransitie – het Nationaal Programma Landelijk Gebied – paste uiteindelijk geen derogatie.

De Eurocommissaris hoorde de torenhoge ambities van Nederland aan, maar twijfelde eraan of die wel aansloten bij de Europese richtlijnen. Ook over de juridische houdbaarheid uitte hij zijn zorgen. Het lukte minister Staghouwer niet om het NPLG verkocht te krijgen aan Brussel.

Het artikel ‘Hoe Rutte IV de derogatie uitfaseerde’ is hier te downloaden.

Deel via:

STAF-lezingen: Natuur steeds slechter door optoppen van beleid

STAF organiseert tussen 24 februari en 12 maart 2025 vijf regionale lezingen: ‘Natuur steeds slechter door optoppen van beleid’. Geïnteresseerden worden van harte uitgenodigd een lezing bij te wonen. De lezingen zijn vrij toegankelijk. Aanmelden is niet verplicht maar wordt wel op prijs gesteld (vanwege de zaal- en koffiereserveringen).

Data en locaties (regio)

Ma 24 februari (Noord): ’t Witte Huis, G.W. Smitweg 20, 8435 WG Donkerbroek


Do 27 februari (Zuidoost): Natuurpoort De Peel, Leegveld 8a, 5753 SG Deurne


Do 6 maart (Zuidwest): Zaal Koch, Molenstraat 120, 4756 BH Kruisland


Ma 10 maart (West): Event Center Fokker, IJweg 1094, 2133 MH Hoofddorp


Wo 12 maart (Oost): Boode, Brink 10, 7137 AM Bathmen

Programma

19.30 uur: inloop met koffie / thee
20.00 uur: opening door avondvoorzitter Jaap Haanstra of Frans van de Lindeloof, STAF-bestuur
20.10 uur: aanvang lezing door Geesje Rotgers, redactieteam STAF. Na de lezing is er ruimte voor vragen en discussie.
22.00 uur: afsluiting met een drankje

Aanmelden

Geïnteresseerden zijn van harte welkom. De lezingen zijn vrij toegankelijk. Aanmelden is niet verplicht maar wordt wel op prijs gesteld vanwege de zaalreserveringen. Aanmelden kan door een mail te sturen naar info@stichtingagrifacts.nl . Vermeld duidelijk om welke datum/locatie het gaat.

Over de inhoud van de lezing

Wat is de werkelijke staat van onze natuur? Vlak voor kerst kwam het ministerie van LVVN met een stand van zaken. Het zag er voor nogal wat stikstofgevoelige natuur niet goed uit. Er was op grotere schaal sprake van verslechtering. Dat is vreemd aangezien veel natuur tot voor kort een stabiele of beterende trend liet zien. De verslechteringen blijken in hogere mate het gevolg van het ‘optoppen’ van de Nederlandse eisen, die verder gaan dan de Europese richtlijnen. In het veld zijn die verslechteringen er nauwelijks.
Tijdens de lezing gaan we in op wat Europa vraagt en wat Europa zegt over Nederland. Ook laten we zien hoe Nederland haar beleid steeds meer ‘optopt’, waardoor steeds minder natuur aan de eisen voldoet. De rol van de Ecologische Autoriteit hierin, komt eveneens aan bod.

Bodemmonsters natuurgebieden
Wij stellen ons ook de vraag of de natuurbodems wel geschikt zijn voor de planten en dieren die natuurorganisaties er willen hebben. Immers, iedere soort stelt eisen aan groei- en leefgebied. Of zijn onze natuurbodems dermate arm geworden door verschralend beheer, dat soorten daarom wegblijven? Het STAF-redactieteam nam deze winter bodemmonsters in natuurgebieden in heel Nederland. Tijdens de lezing wordt ingegaan op dit onderzoek. De eerste bevindingen worden gedeeld. 

Staat van Natuur leidend
Het kabinet heeft in zijn regeerakkoord vastgelegd dat de gemeten staat van de natuur leidend moet worden. Het kabinet wil onderzoeken hoe rekenmodel Aerius kan worden vervangen. Ook hier wordt in de lezing op ingegaan, met de EU-handleiding als uitgangspunt.

Deel via: