De ‘noodwet stikstof’ die het kabinet voornemens is in te stellen, is op belangrijke onderdelen in strijd met de Europese Habitatrichtlijn. Op de eerste plaats voorkomen de maatregelen niet dat stikstofarme natuurgebieden tóch verbossen. Op de tweede plaats houdt de Nederlandse stikstofwetgeving geen rekening met socio-economische factoren, terwijl de Habitatrichtlijn dit wel voorschrijft. Dit schrijft STAF aan de Commissie Landbouw van de Tweede Kamer. Deze verzocht STAF ter voorbereiding op de behandeling van de wetsvoorstellen een position paper op te stellen.
Nederland heeft een aantal natuurgebieden waarvoor kenmerkend is dat de grond er zeer arm is aan stikstofverbindingen. In deze gebieden komen dus planten voor die goed gedijen bij weinig stikstof in de bodem. Toename van stikstof in de bodem zorgt ervoor dat deze planten overwoekerd worden door meer stikstofminnende soorten.
Zouden er in Nederland in het geheel geen mensen wonen dan zou Nederland een gebied van bossen en moerassen zijn. De stikstofarme zand- en heidegronden die nu in die vorm aangemerkt zijn als beschermd natuurgebied, zijn in het verleden ontstaan door menselijk handelen. Langdurige begrazing betekende dat stikstof steeds werd afgevoerd en de bodem steeds armer werd. Met het einde van de schaapherderij is die overbegrazing ten einde en de (natuurlijke) processen waarbij steeds stikstof wordt toegevoegd aan de bodem hernemen dus hun loop. Zelfs wanneer er in Nederland geen mensen zouden zijn en dus ook geen stikstofuitstoot of depositie door menselijke activiteit, dan nog vindt dit proces plaats bv doordat dieren stikstof overbrengen, binden van stikstof uit de lucht door stikstofbindende planten, zandbacteriën etc.
De enige wijze waarop grond stikstofarm gehouden kan worden is systematisch stikstof afvoeren, tenminste even snel als het wordt aangevoerd. Landelijk wordt gemiddeld 1.500 mol/ha/jaar (ca. 21 kg/ha) aangevoerd. Deze hoeveelheid moet jaarlijks uit de stikstofarme natuur worden afgevoerd. Dit kan bv door overbegrazen met dieren, afplaggen, enz. Iedere andere maatregel is gedoemd tot mislukken omdat stikstofaanvoer een (natuurlijk) proces is dat niet gestopt kan worden. Het NL-milieubeleid, zoals ook neergelegd in de wet milieubeheer en daarop verder gebaseerde maatregelen, is gestoeld op de wetenschappelijke en juridische misvatting dat het voor de instandhouding van de natuur nodig is stikstofuitstoot door menselijke activiteit tegen te gaan. Deze aanpak is op voorhand enkel als ineffectief en dus in strijd met de habitatrichtlijn te beoordelen.
